Dit was de bouw van een filmset in Lapland, in het noorden van Finland in 2010. We kregen de opdracht om in totaal 16 fantasiehuizen van hout te bouwen; het project duurde in totaal drie maanden. Mijn team bestond uit 16 timmerlieden en drie schilders die het voorbereidende werk in Helsinki deden. De halffabrikaten werden vervolgens per vrachtwagen naar het midden van het bos vervoerd. We hadden toen twintig timmerlieden en acht schilders ter plaatse. We werkten voornamelijk buiten. In de winter ligt de temperatuur in Lapland tussen min 10 en min 35 graden Celsius. Bij 20 graden onder nul wordt het steeds moeilijker om met elektrisch gereedschap te werken, omdat de capaciteit van de batterijen merkbaar afneemt.
De showmaker
Passie ontmoet creativiteit: Een interview met creatieve geest en decorontwerper Sami Ylikhari.
"Het paard achter de wagen spannen" is een bekend gezegde. Dit is precies wat Sami Ylikhari heeft gedaan: sinds 1998 bouwt hij met zijn bedrijf "Silver Zombie" met succes podia en decors voor bekende Finse shows en films. Hiervoor heeft hij goede zenuwen, veel creativiteit en natuurlijk goed en betrouwbaar gereedschap nodig. Wij ontmoetten hem in zijn werkplaats in de Finse hoofdstad Helsinki en vergezelden hem bij het bouwen van een decor voor een nieuwe show.
Waarin verschilt uw werk als decorbouwer van dat van een traditionele timmerman?
Het grootste verschil is dat dingen niet één keer worden gebouwd. Meer dan 99 procent van mijn projecten worden na gebruik gedemonteerd en minstens één keer opnieuw opgebouwd. In de podiumbouw zijn de projecten veel grootschaliger. Daarom moeten we aanzienlijk meer tijd uittrekken voor het plannen van de belangrijkste factoren: gewicht, productie in de werkplaats, opbouw, afbraak, verpakking, transport en opslag. Het is geen klassieke 9-tot-5-baan.
Wat was tot nu toe uw meest uitdagende project en waarom?
Wat gebeurde er daarna?
Het project bleek voor alle vakmensen een grote uitdaging te zijn. Schilderwerk bij deze temperaturen is ook bijzonder moeilijk, omdat de laagste aanbrengtemperatuur voor de meeste verven rond de vijf graden Celsius ligt. Om de klus te klaren, zetten we tenten op rond de hutten en verwarmden we ze tot 10 graden Celsius. Het project was echt uniek, net als de spirit in het team - iedereen moest volledig op elkaar kunnen vertrouwen om het project tot een succes te maken. Uiteindelijk was het alleen jammer dat de film waarvoor de set bedoeld was, nooit is opgenomen.
Stagebouw heeft te maken met tijdsdruk en deadlines. Hoe gaat u hiermee om?
Ik geloof dat sommige mensen een aangeboren vermogen hebben om onder druk te functioneren en goed te gedijen in zogenaamde crisissituaties. In mijn werk is het niet mogelijk om vertragingen in het schema te hebben, omdat dit altijd een kettingreactie teweegbrengt. Als er bijvoorbeeld een opname plaatsvindt op een bepaalde dag en de set is niet klaar, dan is dat een financiële ramp. Soms werken er meer dan 100 mensen aan zulke projecten en soms bestaat het live publiek uit honderden kijkers.
Hoe helpt het Festool systeem u om uw werk zo succesvol uit te voeren?
De gebruiksvriendelijkheid van Festool gereedschap is een klasse apart. Wanneer tijd geld is en de werkomstandigheden zwaar zijn, geeft het een goed gevoel om met gereedschap te werken dat u niet in de steek laat. U moet ook niet onderschatten welke indruk u op de klant maakt met goed gereedschap: Het ziet er professioneel uit als u met een goede opstelling bij een klant aankomt. De Systainer als transportmiddel is hier gewoon ideaal voor.
Wat is uw favoriete hulpmiddel?
Mijn favoriete gereedschap is de CXS. Het ligt perfect in de hand en indien nodig kan ik het in mijn laptoptas vervoeren zonder Systainer. Een andere favoriet is de TSC 55 Accu-invalcirkelzaag, die erg handig is en heel precies kan worden afgesteld. Indien nodig kan ik ter plekke kleine correcties uitvoeren, zoals aanpassingen aan parketvloeren.
Wat is uw favoriete houtsoort en waarom?
Wij Finnen geven meestal de voorkeur aan lichtgekleurd hout met een subtiele textuur. Ik geef de voorkeur aan donkere en rustieke houtsoorten. Die vertellen hun eigen verhaal.
Als u uw baan voor een dag moest ruilen - welke baan zou u dan nemen?
Ik zie mijn werk als een soort droombaan. Ik kan in alle vrijheid dingen ontwerpen en realiseren. Daarom zou ik mijn werk voor niets willen ruilen. Ik werk het liefst 's avonds en 's nachts zonder onderbrekingen. Ik werk dan veel creatiever en efficiënter, maar dat is niet altijd gemakkelijk met kleine kinderen. De grootste uitdaging is om de lengte van mijn werkdagen in evenwicht te brengen met mijn kinderen en mijn gezin. Als ik, als vader van zes kinderen, van baan zou moeten ruilen, zou het waarschijnlijk iets zijn waarbij ik kinderen iets kan leren en overbrengen.
Hoe bent u podiumbouwer geworden?
In 1996 werd ik gevraagd of ik kon helpen met het bouwen van een filmset. Ik hield van het onconventionele karakter van de filmindustrie en de mentaliteit van de mensen.
Hoe bent u op de naam "Silver Zombie" gekomen?
"Silver" en "Zombie" waren vroeger mijn bijnamen die ik van vrienden kreeg. Ik vond de combinatie van de twee woorden leuk. Dus ik heb de bedrijfsnaam aan mijn vrienden te danken (lacht).
Waar vindt u nieuwe inspiratie?
Als ik reis, fotografeer ik veel gebouwen, structuren, details en kleurschakeringen in de natuur. Als ik tijdschriften lees, knip ik pagina's uit of maak ik foto's met mijn smartphone.
Welke rol speelt creativiteit in uw werk?
Er zijn twee soorten creativiteit: artistiek en technisch. De visuele kant van objecten is erg belangrijk voor mij. Ik hou ervan om verschillende materialen te testen en te zien hoe ze op elkaar inwerken. Aan de andere kant heb ik een obsessief verlangen om technische uitdagingen aan te gaan (lacht).
Hoe vindt u nieuwe materialen? En hoe selecteert u ze?
Leveranciers bieden altijd nieuwe materialen en monsters aan voor tv-programma's, omdat ze voor hen goede referenties zijn. Ik bezoek ook regelmatig tentoonstellingen om nieuwe dingen te zien. Aanbevelingen werken ook heel goed in onze business. Als ik een nieuw materiaal vind, maak ik eerst een foto of video met mijn mobiele telefoon - zo weet ik snel of het materiaal potentie heeft of niet. Als ik het gevoel heb dat het materiaal me bevalt, doe ik een tweede test met een betere camera en belichting. Als vuistregel neem ik altijd tien procent nieuwe dingen mee in een project, dan is het risico beperkt. Als het niet werkt, verpest het niet het hele project.
Laatste vraag: Wat vindt u het leukst aan Finland?
De puurheid en diversiteit van de natuur en de eerlijke, directe aard van de mensen hier.
