Tintelijn
Een schilderscollectief dat inspireert
Jan Van de Gracht had het fijnere schilderwerk in gedachten toen hij in 1989 zijn nieuw opgerichte schildersbedrijf de naam Tintelijn gaf. Want de schilder uit Gent heeft altijd al zijn eigen lijn gevolgd. Van aanvang aan deed hij alles anders: uit overtuiging, met een visie en, zoals nu is gebleken, met aanzienlijk succes.
Welkom in Gent, de bloemenstad in Vlaanderen! Men had ons verteld dat hier elke zondag op het plein De Kouter een kleurrijke bloemenmarkt gehouden wordt. Maar we zijn hier niet voor ons plezier en hebben op maandagmorgen een afspraak met de uitvoerders van schildersbedrijf Tintelijn. In het oostelijke stadsdeel Sint-Amandsberg rijden we de binnenplaats op. Hier is alles groen en bloeiend, dat maakt het gemiste marktbezoek onverwachts weer goed. "Ons bedrijfsterrein, dat wij enkele jaren geleden uitgebreid om- en uitgebouwd hebben, was vroeger ooit een tuinderij met broeikassen", verklaart Bram Klüssendorf, die ons ontvangt. Sinds 2018 is hier Tintelijn gevestigd. De bedrijfshal is met de beste machines uitgerust, voor de winkel heeft Tintelijn een modern ecologisch huis gebouwd. In plaats van bloemen is er nu een schildersbedrijf in alle kleuren en schakeringen.
Dat hier dingen gegroeid zijn die je eigenlijk niet zou verwachten in een normaal schildersbedrijf, schijnt geen toeval te zijn. Niet pas sinds 2018. Maar eigenlijk al meer dan 30 jaar. Je moet zover terug in de tijd om te begrijpen waar Tintelijn vandaag de dag staat, of uit welk idee dit buitengewone bedrijf ontstaan is dat Jan Van de Gracht in 1989 heeft opgericht. Je kunt hem zondermeer behorend tot de generatie "bloemenkinderen" bestempelen, maar hij was in zijn jonge jaren eerder een "rebelse punker", zoals Van de Gracht zichzelf beschrijft. Hij verzette zich ongeveer tegen alles wat alle anderen gebruikelijk deden. Hij ging van school, volgde een schildersopleiding, ergerde zich erover dat hij als gezel als laag voetvolk behandeld werd, interesseerde zich voor alternatieve levenskeuzen, voor ecologische concepten en duurzame bedrijfseconomische zakenmodellen. Hij ging naar Berlijn, keerde terug naar Gent en werd zijn eigen baas.
Zeer goede voortekens dus om alles anders te doen. Samen met een vriend richtte Jan Van de Gracht het schildersbedrijf Tintelijn op. Korte tijd later kwam hier een derde partner bij. Na enkele jaren besloten ze om afzonderlijke wegen te gaan, en Jan werd weer de enige partner. Daarbij wilde hij eigenlijk nooit baas zijn. "Tintelijn werd als coöperatie opgericht, en dat moet ook zo blijven", benadrukt Van de Gracht, "want dat is een van de pijlers van onze onderneming: respect voor elkaar, respect voor de gezondheid en respect voor het milieu." Rond de millenniumwisseling kwamen Hans Mathys en Bram Klüssendorf erbij als partner, en weer enkele jaren later Peter Coudenys en Michael Fockedey.
"Iedere medewerker mag zich als een trendsetter voelen. Iedereen brengt zijn achtergrond, zijn ideeën en zijn capaciteiten in."
Bram Klüssendorf
Verder denken. Ecologische pioniers met waardevolle knowhow.
De vijf partners vormen tot op de dag van vandaag het managementteam van de coöperatie. Alle medewerkers die langer dan drie jaar bij Tintelijn werken, kunnen door aankoop van een aandeel aan de algemene vergadering deelnemen. Hun stem telt net zo zwaar mee als die van de partners, ze worden betrokken bij de besluitvorming van Tintelijn en kunnen zo de toekomst van de onderneming mede vormgeven. En: ze profiteren aan het einde van elk bedrijfsjaar van de directe winstdeling. Zijn de medewerkers dus meer gemotiveerd omdat ze in feite voor hun eigen onderneming werken? Daarvan is Jan Van de Gracht overtuigd: "de identificatie met de firma is groot. Onze medewerkers weten waarop het aankomt en waarvoor ze werken. Daarom zijn ze ook eerder bereid er een schepje bovenop te doen."
Voor het feit dat Jan Van de Gracht anders en verder denkt, werd hij in de beginjaren vaak uitgelachen. Toen nog niemand daarvan iets wilde weten, vertrouwde hij al op ecologische materialen en technieken. Geleidelijk aan nam hij meubelmakers in dienst, omdat hij inzag dat het bedrijf en vooral de klanten ervan profiteren als je meerdere ambachten en competenties onder één dak samenvoegt. Als ecologisch pionier werkt Tintelijn sinds jaren met duurzame natuurverven, kalkpleisters, ecologische isolatiematerialen en linoleum. "Steeds meer professionals en doe-het-zelvers zijn naar ons toegekomen, omdat zij op zoek waren naar kwalitatieve ecologische producten", vertelt Bram Klüssendorf. "Daarom hebben wij in 2006 een winkel geopend, waar we niet alleen ecologische verven en bouwmaterialen verkopen, maar ook waardevolle knowhow over de verwerking aan klanten en collega's doorgeven."
Tegenwoordig is Tintelijn daarmee helemaal de trend. "Iedere medewerker mag zich als een trendsetter voelen. Iedereen brengt zijn achtergrond, zijn ideeën en zijn capaciteiten in", zegt Bram Klüssendorf. In de projecten nemen de medewerkers afwisselend de rol van projectleider aan. Op die manier leren ze een team te leiden, afspraken met klanten te maken en verantwoordelijkheid over te nemen. Het scala aan diensten dat Tintelijn aanbiedt is groot en omvat, zoals gezegd, diverse ambachten: dakvensters, wanden en vloeren inbouwen, deuren monteren, muren bepleisteren, een inbouwkast bouwen, alles plamuren en schilderen.
Bezielend: De schilders van Tintelijn zijn enthousiast over hun werk.
Dat blijkt uit het resultaat en uit de waardering van de klanten. Het gaat er niet om de klanten van de buitengewone kwaliteit te overtuigen, maar veeleer om hen daarvoor enthousiast te maken. Daarvan is Jan Van de Gracht overtuigd. En dat heeft zijn bedrijf 'groot' gemaakt, zoals hij zegt. Gemeten aan de kennis en het vakmanschap, de diversiteit aan schilderstechnieken en -materialen die het team van Tintelijn beheerst, lijkt het enthousiasme geen grenzen te kennen. Het scala strekt zich uit van traditionele schilder- en stucwerkzaamheden, aan op de monumentenlijst staande gebouwen tot en met ecologische oplossingen voor moderne nieuwbouwprojecten. "De klanten die naar ons komen, weten waarvoor wij staan en wat wij kunnen. Daarom zijn wij niet zomaar alleen uitvoerende opdrachtnemers, maar ook altijd adviseurs. Dat maakt ons werk ongelooflijk veelzijdig en spannend", zegt Jan Van de Gracht.
"Onze medewerkers weten waarop het aankomt en waarvoor ze werken. Daarom zijn ze ook eerder bereid er een schepje bovenop te doen."
Jan van de Gracht
Beter doen.
Echte professionals met veel ervaring en passie. In de werkplaats bereidt Sam Kerckaert twee stucelementen voor een op de monumentenlijst geplaatst burgerhuis voor waarvan de bouwtekeningen uit 1878 stammen. Met een sjabloon trekt hij het profiel van een stuclijst die aan de gevel moet worden vervangen. "Gevelrenovaties zijn altijd erg spannend", zegt Kerckaert, "want pas als de steiger opgebouwd is, krijg je een totaalbeeld van de staat van de gevel en de allerbeste aanpak."
Wat hij daarmee bedoelt, zien we de volgende morgen op de bouwplaats. Er werken vier man tegelijk aan het pleister, aan de kroonlijsten, aan de te renoveren vensters en de huisdeur. Scheuren in de gevel worden uitgekrast en vervolgens met een ingebed bewapeningsweefsel gepleisterd. "We proberen altijd de originele toestand van de gevel te behouden. Waar mogelijk gebruiken we ecologische pleisters zoals kalkmortel en vochtregulerende silicaatverven", verklaart Sam Kerckaert. De olieverven voor de huisdeur en de kroonlijsten baseren op de originele verfrecepturen.
"De machines van Festool zijn voor ons in de werkplaats en bij mobiel gebruik onmisbaar", zegt Bram Klüssendorf, die ons op de bouwplaats heeft begeleid. De accu-schuurmachines van Festool zijn ideaal voor de ondergrondvoorbereiding van deuren, vensters en dagkanten. Met de oscillerende machine van Festool worden losse stucelementen zorgvuldig verwijderd. En omdat Tintelijn veel waarde hecht aan de gezondheid van de medewerkers, zijn ze bijzonder verheugd dat ze de Festool-accu-stofzuigers kunnen uitproberen. "Als je met een onhandige stofzuiger door de kleine luiken via de steiger naar daklijsten moet klimmen, zijn ze moe voordat ze überhaupt kunnen beginnen", zegt Bram Klüssendorf. "De lichte en handzame accu-stofzuigers zijn hier werkelijk een grote hulp." Als het erom gaat het schildersvak verder te denken en te verbeteren, spelen machines die het werk vergemakkelijken een beslissende rol. Dat weten de uitvoerders en medewerkers van Tintelijn te waarderen. Ieder afzonderlijk. Alle tezamen. In het collectief.
TINTELIJN CVBA
Het schildersbedrijf Tintelijn in Gent werd in 1989 opgericht. De firma is coöperatief georganiseerd en telt ongeveer 25 medewerkers. Sinds meer dan 30 jaar geldt Tintelijn als pionier voor ecologische materialen en schilderstechnieken. In 2018 is een nieuwe, grotere locatie betrokken, en is het bedrijf en de al sinds 2006 bestaande shop uitgebreid.
