Vervaardiging van een trap met inkrozingen (Franse stijl)

Geadviseerd wordt om met de vervaardiging van de treden te beginnen om de voltooide treden exact in de wangen in te passen. Hiertoe worden de benodigde treden op lengte en breedte gezaagd (hier niet weergegeven). Nu kunnen de treden met een gleuf voor de stootborden worden voorzien.

Om de groeven te maken, zijn er diverse mogelijkheden. Om een snel resultaat te behalen, wordt de handcirkelzaag HK 85 met de groeffrees uitgerust. De groefbreedte bedraagt in dit voorbeeld 18 mm bij een groefdiepte van 10 mm. Met de groeffrees is de vervaardiging van groefbreedtes van 16 - 25 mm en een maximale diepte van 35 mm mogelijk.

De treden worden nu door middel van kantenfrees en afrondfrees met aanloopring aan de voorkant van een afronding voorzien. De radius van deze afronding moet op de diameter van de frees die later voor de wangen gebruikt wordt, afgestemd worden.

Hier:

• Trede afronding radius = 9,5 mm
• Wangen groeffrees diameter = 18 mm

De treden worden nu nog met de excenterschuurmachine ETS EC 150 geschuurd. Hierbij moet de korrel van de laatste schuuractie niet te fijn zijn, omdat de treden anders zeer glad worden (hier werd met korrel 100 geschuurd). Meestal worden de treden en de stootborden daarna met een coating bijv. lak of olie behandeld.

Voordat met het eigenlijke frezen begonnen kan worden, moeten er een paar dingen voorbereid worden. Het doel is hier de frezing van de traptrede en het stootbord met een freessjablooninstelling te bereiken. Na een uitgevoerde frezing in een instelling kan de freessjabloon dan eenvoudig parallel naar het volgende aanlegpunt verschoven en de volgende frezing uitgevoerd worden.

De hier gebruikte freessjabloon wordt uit de elementen van de MFS 400-set en twee verlengingsprofielen (MFS-VP 700) samengesteld. De freessjabloon wordt nu aan de hand van de trede- en stootbordmaten ingesteld. Daarbij moet de freessjabloon met het diameterverschil van kopieerring en gebruikte frezen in de lengte en breedte groter ingesteld worden.

Diepte van de trede = 288 mm
Dikte van de trede = 40 mm
Dikt van het stootbord = 18 mm
Kopieerringdiameter = 30 mm
Freesdiameter = 18 mm

MFS-instellingen:
Diepte (diepte trede + dikte stootbord + diameterverschil): 288 mm + 18 mm + (30 mm-18 mm) = 318 mm dikte (dikte trede + diameterverschil): 40 mm + (30 mm - 18 mm) = 52 mm

Toelichting bij afbeelding:
A = frees
B = kopieerring

Om versplinteringen aan de binnenhoek tussen trede en stootbord te vermijden, wordt de frezing in twee stappen uitgevoerd.

• In de eerste stap moet alleen de trede uitgefreesd worden. Om te verhinderen dat in het gedeelte van het stootbord gefreesd wordt, kan bijvoorbeeld een hulpaanslag aangebracht worden. Hier werd daarom een hoekaanslag aan de bovenkant op het freessjabloonprofiel gemonteerd, en met de snelspanklem wordt de gebruikte plank vastgezet.
• In de tweede stap wordt dan de hulpaanslag (plank) verwijderd en het gedeelte van het stootbord wordt gefreesd.

Om de sjabloon sneller op de afgetekende lijn uit te richten, werden hier splinterbeschermingsstrips (FS-SP) op de onderzijde van de freessjabloon geplakt. Nadat een frezing uitgevoerd werd (proeffrezing!) wordt de exacte freeskant getoond. De strips moeten ook in het vlak puntsgewijs opgeplakt worden om ervoor te zorgen dat de sjabloon plat op het vlak ligt.

Alternatief kunnen ook afstandhouders gebruikt worden (half diameterverschil, hier 6 mm).

De ingestelde sjabloon kan nu opgelegd en vastgezet worden. Het gebruik van de hoekaanslagen vergemakkelijkt het parallelle verschuiven van de sjabloon naar de volgende freespositie. Via twee snelspanklemmen wordt de freessjabloon vastgezet.

De bovenfrees wordt nu met de groeffrees en kopieerring uitgerust. In dit voorbeeld wordt een extra lange kopieerring in verbinding met een grondplaatverhoging gebruikt. Daarmee wordt bereikt dat de kopieerring goed tegen de kopse kanten van het freesframe ligt.

Om ervoor te zorgen dat de kopieerring niet te ver onder de grondplaat uitsteekt, wordt uit een 10 mm multiplexplaat een verhoging gemaakt en met dubbelzijdig plakband op de grondplaat van de bovenfrees geplakt. Daarbij moeten de openingen voor de afzuiging ook uitgezaagd worden om een afzuiging te garanderen.

Nadat alle instellingen aan de freessjabloon alsook aan de bovenfrees zijn uitgevoerd (diepte instellen niet vergeten!), kan met de frezingen van de wangdelen worden begonnen.

Om gevaarlijke terugslagen te vermijden, moet er bij het frezen altijd op gelet worden dat in tegengestelde richting gefreesd wordt en de bovenfrees zodoende automatisch tegen het freesframe wordt gedrukt.

Nadat alle wangen van een trapzijde gefreesd zijn, wordt de freessjabloon omgedraaid en alle aanslaghoeken en bevestigingsmiddelen aan de tegenoverliggende zijde opnieuw uitgericht. Nu kunnen alle tegenoverliggende wangdelen bewerkt worden. De freesdiepte moet ongeveer 1/3 van de wangdikte bedragen en in twee stappen gefreesd worden.

Bij de overloop moet in de wandwangen een 40 mm brede groef ingefreesd worden. Met de handcirkelzaag HK 85 en het groeffrees-opzetstuk komt men nu tot een zeer snel en fraai resultaat. Daarbij kan met een geleiderail of ook met een parallelaanslag (zie afbeelding) worden gewerkt.

De op maat gezaagde wangdelen moeten nu met een Domino XL deuvelfrees worden verbonden.

Naast de houten deuvels (14x75 mm) worden twee vlakverbinders verwerkt om het vastlijmen te vereenvoudigen en de nodige druk voor de lijm te bieden. (De Domino XL-verbinders zijn geen toegelaten trapverbindingsmaterialen en dienen hier alleen als lijmhulpmiddel. Afhankelijk van de plaatselijke voorschriften kunnen andere/extra verbindingsmaterialen vereist zijn.) De positie van de deuvels wordt via markeringen afgetekend.

De deuvelfrees wordt in dit voorbeeld via de asmarkering opgelegd. Van tevoren wordt de aanslagplaat zo ingesteld dat de deuvels in het midden zitten (hier 20 mm). Bovendien moet de diepte passend ingesteld worden.

Nadat alle frezingen met de Domino XL uitgevoerd zijn, kunnen de houten deuvels en de vlakverbinders ingebouwd en de werkstukken vastgelijmd worden.

Bij de hier gebouwde trap komen nog andere verbindingen voor die hier niet verder getoond worden (bijv. hoekverbinding van de wangdelen, verbinding van de lichtwang met de stijl,...).

Geschoorde trappen moeten altijd nog met trapschroeven geborgd worden. Zodoende wordt gegarandeerd dat de treden en stootborden altijd stevig in de wangen zitten.

Eerst worden de boorgaten voor de trapschroef aangebracht en vervolgens wordt op de wandwang nog passend uitgestoken.